“പണം വേണ്ട, മാലിന്യം കൊണ്ടുവരൂ, വയറുനിറച്ച് ഭക്ഷണം കഴിക്കൂ” – ഇത് ‘ഗാർബേജ് കഫേ’

“പണം വേണ്ട, മാലിന്യം കൊണ്ടുവരൂ, വയറുനിറച്ച് ഭക്ഷണം കഴിക്കൂ” — കേൾക്കുമ്പോൾ അതിശയിപ്പിക്കുന്നുവെങ്കിലും, ഇന്ത്യയിലെ ഛത്തീസ്‌ഗഡിൽ ഇത് യാഥാർത്ഥ്യമാണ്. അര കിലോ പ്ലാസ്റ്റിക് കൊണ്ടുവരുന്നവർക്ക് സമൂസ, വടപാവ് പോലുള്ള പ്രഭാതഭക്ഷണം; ഒരു കിലോ പ്ലാസ്റ്റിക്കുമായി എത്തുന്നവർക്ക് ചോറ്, രണ്ട് തരത്തിലുള്ള കറി, ദാൽ, റൊട്ടി, സലാഡ്, അച്ചാർ എന്നിവയടങ്ങിയ രുചിയൂറും ഉച്ചഭക്ഷണം. ഇതാണ് രാജ്യത്ത് ശ്രദ്ധ നേടുന്ന ‘ഗാർബേജ് കഫേ’ പദ്ധതിയുടെ പ്രത്യേകത.

രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ ഗാർബേജ് കഫേ 2019-ൽ ഛത്തീസ്‌ഗഡിലെ അംബികാപൂരിൽ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ആരംഭിച്ചു. “മാലിന്യം കൂടിയാൽ രുചിയും കൂടും” എന്ന മുദ്രാവാക്യത്തോടെയാണ് പദ്ധതി മുന്നോട്ട് പോയത്. പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണത്തെയും വിശപ്പിനെയും ഒരേസമയം നേരിടാനായുള്ള നവീന പരീക്ഷണമായിരുന്നു ഇത്. മുമ്പ് പ്ലാസ്റ്റിക് ശേഖരിച്ചവർക്ക് ചെറിയ തുക മാത്രമേ ലഭിച്ചിരുന്നുള്ളൂ. എന്നാൽ ഇന്ന് കുടുംബം മുഴുവൻ വയറുനിറച്ച് ഭക്ഷണം കഴിക്കാനാകുന്നുവെന്ന് മാലിന്യം ശേഖരിക്കുന്നവർ പറയുന്നു.

ഇത്തരം ശ്രമങ്ങളാൽ അംബികാപൂർ ഇന്ന് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വൃത്തിയുള്ള നഗരങ്ങളിൽ ഒന്നായി മാറിയിട്ടുണ്ട്. നഗരത്തിൽ 20 Solid and Liquid Resource Management (SLRM) കേന്ദ്രങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. വീടുകളിൽ നിന്ന് മാലിന്യം ശേഖരിച്ച് വേർതിരിക്കുന്ന 480 വനിതകൾക്ക് പ്രതിമാസം 8,000 മുതൽ 10,000 രൂപ വരെ വരുമാനമുണ്ട്.

2019 മുതൽ ഇതുവരെ ഗാർബേജ് കഫേ 23 ടൺ പ്ലാസ്റ്റിക് ശേഖരിച്ചു. 2019-ൽ വാർഷികമായി 5.4 ടൺ ആയിരുന്ന നഗരത്തിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യം, 2024-ഓടെ 2 ടൺ മാത്രമായി കുറഞ്ഞു. ‘അംബികാപൂർ മോഡൽ’ പിന്നീട് ഛത്തീസ്‌ഗഡിലെ മറ്റ് 48 വാർഡുകളിലും നടപ്പിലാക്കി. ബംഗാൾ, തെലങ്കാന, കർണാടക, ഉത്തർപ്രദേശ് തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങളും ഈ മാതൃക പിന്തുടരുകയാണ്.

Tag: “No money, bring your garbage, eat your fill” – This is the ‘Garbage Cafe